Heemkundige Kring

Ten Mandere Izegem

Ten Mandere - digitaal

startpagina
bestuur
nieuws
activiteiten
lidgeld
tijdschrift
geschiedenis
archief
bibliotheek
te koop
Izegemse bibliografie
Izegemse soldaten uit W.O. I

links
nieuwsbrieven

 

ten mandere blogt

Uit de kranten van 100 jaar geleden: maart en april 1914

Een loonsvermindering in de schoenfabriek van Paul Decoene zorgde voor een hevige staking. Het Kortrijksche Volk van 15 maart 1914 schreef:
Eene staking te Iseghem
Sinds verscheidene dagen is eene staking uitgebroken op het schoenfabriek van M. Decoene. De oorzaak was eene loonvermindering op eene soort werk.
Verschillende pogingen werden aangewend om eene minnelijke oplossing te bewerken, dewelke niet gelukten. al de leden der christene vakvereenging verklaarden zich dan solidair, alsook eenige leden der socialistische afdeeling. Onderhandelingen en bijeenkomsten van den verzoeningsraad brachten tot heden geen oplossing aan het geschil.
Intusschen deed M. Decoene al zijne stakende werklieden dagvaardigen voor de werkrechtersraad, onder betichting, verbreking, werkcontract en om hun schadevergoeding af te eischen.
Een 15-tal stakers hebben zich voor den verzoeningsraad der werkrechters aangeboden, waar M. Decoene zich aanstelde juist als op zijn fabriek, waarin hij zelfs nu en dan nogal wat ondersteuning kreeg. ‘t Ging zoo ver dat M. Decoene zelf, zijne werklieden het woord gaf, het aan sommigen weigerde!
Alhoewel de werklieden volmacht hadden gegeven aan de sekretaris hunner vereeniging werd dezen enkel toegelaten na 1 ½ uur wachtens.
Van dan af was de diskussie kort, vermitst het gelijk niet te betwisten viel.
De zaak voor 14 dagen uitgesteld.
Intusschen wil M. Decoene die 20 fr. per werkman schadevergoeding eischt, alles kwijtschelden, indien zijne werklieden onmiddellijk het werk hernemen.
Gezien het recht van staken de werkman is toegekend, zal de raad zich enkel te bepalen hebben met dat recht te erkennen, en de werklieden vrij te stellen.
‘t Is te hopen dat de vrede welhaast zal hersteld zijn.

De persoon die op 14 februari 1914 een moord had gepleegd in de Roeselaarsestraat werd in maart ’14 aangehouden. Het ging om Edmond Robert. De Gazette van Kortrijk (22 maart 1914) kwam er op terug:
Moord te Iseghem. De dader aangehouden.
Op 14 Februari werd in de Rousselarestraat te Iseghem eene moord gepleegd op de persoon van Leon Ameye, 27 jaar, brouwersgast, bij middel van een revolver. De dader, Edmond Robert, 28 jaar, werkman, was onvindbaar gebleven tot hiertoe. Hij komt zich te Kortrijk gevangen geven.
En zelfs De Volksstem uit Nederland (11 maart 1914) besteedde er aandacht aan:
Isegem. - Leon Ameye, oud 27 jaar, werd Zaterdag avond in een twist doodgeschoten door Edmund Robert, oud 23 jaar, van Ingelmunster. De dader is gevlucht.

 

Jules Demeester, bevriend met Peter Benoit overleed op 6 maart 1914. Hij schreef de teksten voor het muziekstuk ‘Het Meilief’. Boos Iseghem schreef:
Sterfgeval. De heer Julius Demeester is gisteren alhier overleden. Zijne onverwachte dood heeft zijne talrijke vrienden pijnlijk verrast.
Hij was een zeer verdienstelijke burger en een werkzame en verstandige nijveraar. Zijne ledige uren besteedde hij voor ’t welzijn van zijne medeburgers, of aan letterkundige bezigheid. Hij was immers begaafd met een rijk letterkundig talent en een diep dichterlijk gevoel.
Zijne begraving zal plaats hebben Dijnsdag aanstaande, om 9 ure in de kerk van het H. Hert.

Eind maart 1914 tenslotte waren er gemeenteraadsverkiezingen. Boos Iseghem (7 maart 1914) leidde de kiesstrijd in: De kiesstrijd is verleden maandag avond begonnen. ’t Was geen storm, ’t was een orkaan. ’t Ging zoo ver, dat de eigen broeder van den specialen ‘orateur’ wegliep, en dat alle toehoorders niet alleen met schande ervan spraken, maar waarlijk ervan walgden.
Zulke mannen zouden moeten Iseghem bestieren!
Maar wanneer den dag er op volgende, aan den ‘orateur’ rekening gevraagd werd over zijne gezegdens, wat deed hij? Hij deed... hij deed... hij deed... in zijnen...!
In de Gazette van Kortrijk (2 april 1914) werd de uitslag overlopen:
Gemeentekiezing te Iseghem.
Zondag was er alhier kiezing voor twee gemeenteraadsleden.
Ziehier den volledigen uitslag: Bulletijns gevonden in de stembussen: 3635; nietige en witte briefjes: 49; geldige briefjes: 3586.
Lijst nummer één: kopstemmen: 1952; M. Declercq: 1953 st.; M. Vandenbogaerde 1953.
Lijst num. 2: kopstemmen 1604; M. Gits 1619 st.; M.Vandeputte 1597 st.
De volstrekte meerderheid was 1794. De heeren Declercq en Vandenbogaerde zijn dus gekozen.