Heemkundige Kring

Ten Mandere Izegem

Ten Mandere - digitaal

startpagina
bestuur
nieuws
activiteiten
lidgeld
tijdschrift
geschiedenis
archief
bibliotheek
te koop
Izegemse bibliografie
Izegemse soldaten uit W.O. I

links
nieuwsbrieven

 

ten mandere blogt

 

Stichting van de krant ‘Het Iseghemse Volk’.

 

 

 

Op 15 december 1912 verscheen het eerste nummer van ‘Het Iseghemsche Volk’. Drukker-uitgever was de weduwe A. Van Moortel-De Keyser uit de Roeselaarsestraat nr. 3, maar de eigenlijke stichter was E. H. Frans Dewitte. Die was in Izegem op 31 mei van hetzelfde jaar aangesteld als onderpastoor op de Sint-Tilloparochie.
Eigenlijk was deze aanstelling een verwijdering uit Kortrijk, waar hij sinds jaar en dag werkte aan ‘Het Kortrijksche Volk’. De voornaamste reden van zijn verwijdering uit Kortrijk was het bijeenroepen van een studentencongres gedurende de paasvakantie in 1912. Dergelijke sociale congressen gingen buiten West-Vlaanderen al op tal van plaatsen door en hij vond dat de tijd rijp was om ook in West-Vlaanderen zoiets te organiseren. Daartoe had hij al gesprekken gehad met Kan. J. Mahieu en die zou Monseigneur Waffelaert op de hoogte brengen. E.H. Dewitte dacht dat daarmee alles geregeld was en dat hij de toestemming van het bisdom had. Niets was echter minder waar. Waffelaert liet openlijk zijn ontevredenheid blijken, want volgens hem kon daar geen heilzame nawerking uit volgen en was dit ten nadele van de studiegeest.
Tussen 21 mei en de datum waarop Dewitte uit Kortrijk werd verwijderd lagen tien dagen, genoeg om een benoeming in een klein dorpje te vermijden. E.H. Cesar Gezelle, leraar in Kortrijk, was in die dagen op bezoek in Izegem en had een gesprek met E.H. Constant Van Coillie, pastoor van de Sint-Tilloparochie. Die zat zeer verveeld met de splitsing in de Izegemse katholieke partij. De nieuwe oppositiepartij was ook begonnen met het uitgeven van een weekblad, ‘Boos Iseghem’. Hij zocht dan ook een nieuwe journalist, die de oude ‘Gazette van Iseghem’ een nieuw elan kon geven. Gezelle raadde hem Dewitte aan, want die had al heel wat geschreven in ‘Het Kortrijksche Volk’.
Van Collie, een vriend van Monseigneur Waffelaert, kon deze overtuigen om Dewitte naar Izegem te sturen.
Dewitte kon zich echter niet scharen achter de belangen van ‘De Gazette van Iseghem’. Deze krant was te ‘burgerlijk’ en miste een democratische inslag. Hij besloot daarom een nieuwe krant te starten: Het Iseghemsche Volk. De uitgever kennen we al, maar het blad werd gedrukt in Kortrijk bij drukker Vermaut. Ook ‘Het Tieltse Volk’ werd daar gedrukt.
Hoewel Dewitte geen proost was van de volkswerken was hij toch met een werkliedenbeweging van wal gestoken. Zo ging de bal aan het rollen binnen de christelijke arbeidersbeweging. Er volgde een zanggilde, een propagandaclub en een studiekring.
In zijn krant was er plaats voor berichten over het Christen Vlaams Verbond, de Boerengilde, de Katholieke Jonge Wacht en de Kongregatie.
Wanneer Joseph Van Naemen, wegens enggeestige dorpspolitiek zijn ambt in de gemeenteraad neerlegde, was Dewitte er als de pinken bij om de kandidatuur van Petrus Dejonghe, vertegenwoordiger van de werklieden in de gemeenteraad te verdedigen.
Het blad kreeg ook een proces aangesmeerd, wanneer het zich mengde in de plaatselijke politiek. Daarin werd waarnemend burgemeester Frans Bral in 1914 omschreven als ‘baas Prulleman in ’t openbaar schepen van domme werken.. Hij brielt met volle handen met het geld der lastenbetalers om de een of andere vriend plezier te doen.’ Drukker Vermaut moest 100 fr. schadevergoeding betalen en de tekst van het vonnis in het blad publiceren.
Het blad zelf verscheen nog tot eind december 1914. Na de oorlog, in 1919, werd onderpastoor Dewitte benoemd in Oostkamp. Het blad werd niet meer heropgestart, maar Dewitte was ondertussen wel begonnen met een nieuw weekblad: ‘De Volksmacht’.

Pastoor F. Dewitte overleed in 1979 in Emelgem en ligt begraven op het kerkhof achter de kerk. Hij kwam op rust in Emelgem in 1957.

Met dank aan Geert Declerck voor de aanvulling.